Allemaal dezelfde taal spreken: het kán en het moet!

“Dat alle betrokken zorgverleners van borstkankerpatiënten anno 2020 continu gegevens overtypen in hun eigen systeem, daar kan ik niet bij.” Specialist in mammaradiologie Carla Meeuwis van het Rijnstate ziekenhuis maakt zich hard voor het efficiënter en zorgvuldiger uitwisselen van gegevens. “Ik weet dat het anders kan, maar in de praktijk duurt het erg lang.”

Waarom typen zorgverleners die data over?

“Radiologen, pathologen, chirurgen en verpleegkundigen werken allemaal met verschillende systemen in verschillende ziekenhuizen. Tot voor kort waren er ook geen afspraken over de termen die we gebruiken in onze verslagen. Dat zorgt ervoor dat iedere zorgverlener de data moet overtypen in het eigen systeem.”

En dat levert fouten op?

“Mensen die er niet mee te maken hebben, denken: overtypen, hoe moeilijk kan het zijn? Nou, het is vooral heel veel werk en een foutje is zo gemaakt. Rechts en links verwisselen bijvoorbeeld, maar helaas zijn er nog ergere voorbeelden. We hebben het over de gezondheidszorg, daarin mag je gewoon geen fouten maken. En dat gebeurt dus wel. Heel vaak is dat te wijten aan het foutief overtypen van data.”

"In de gezondheidszorg mag je gewoon geen fouten maken. Als het gebeurt is dat heel vaak te wijten aan het foutief overtypen van data.”

Hoe zou het anders kunnen?

“Voor een goede uitwisseling moeten er eigenlijk twee dingen gebeuren. De informatie moet gestructureerd worden. Dus zorgverleners moeten allemaal dezelfde taal spreken. Voor borstkanker is dat geregeld. We hebben met alle betrokken zorgprofessionals afspraken gemaakt over hoe we alles benoemen. Dat is landelijk vastgelegd bij het NABON (Nationaal Borstkanker Overleg Nederland). Het tweede aspect dat veranderd moet worden is de ICT-codering. Alle ICT-systemen moeten dezelfde coderingen gebruiken. Als je dat voor elkaar hebt, komt het helemaal goed.”

Daar klinkt een ‘maar’ in door …?

“Als we dezelfde termen gebruiken dan kunnen leveranciers de formulieren inlezen. Maar tot op heden doen ze dat nog niet. Sommigen hebben hun eigen taal ontwikkelt, een flinke investering. Bovendien verdienen leveranciers vaak aan nieuwe koppelingen. Ik snap dat je dan niet te springen staat om op een andere ‘taal’ over te gaan. Maar wij vinden het wel noodzakelijk voor goede zorg. Daarom blijven we met leveranciers in contact en leggen we nieuwe contacten.”

“Als we dezelfde termen gebruiken dan kunnen leveranciers de formulieren inlezen."

Hoe krijg je leveranciers zover dat ze naar algemeen belang kijken?

“Daarvoor praten we met de overheid. VWS heeft hiervoor een wet in het leven geroepen: Elektronische gegevensuitwisseling in de zorg. Die willen ze per project toepassen. Wij zijn project Borstkanker. Zodra wij geprioriteerd worden, zijn leveranciers verplicht de gegevens uit te wisselen, tegen een normale prijs. Helaas ligt de wet nog ter goedkeuring bij de Staten Generaal, waarna de Eerste en Tweede Kamer er een klap op moeten geven. Daar gaat zeker nog een jaar overheen. En hoewel we met project Borstkanker hoog in de top zitten, zal bijvoorbeeld Medicatie-overdracht en spoedzorg voorrang krijgen omdat deze gegevens uitwisseling nog crucialer is.”

Waar staan we over vijf jaar?

“Ik hoop dat we dan lachend terugkijken op deze periode van massaal gegevens overtypen. Sommigen hebben het over tien jaar, maar dat weiger ik te geloven.”