5x AI in de praktijk
Prof. dr. Erik R. Ranschaert is radioloog in het ETZ. Hij ziet volop kansen voor AI in de ziekenhuispraktijk. Maar dat AI de radioloog gaat vervangen is volgens hem een ongegronde uitspraak.

Hieronder geeft Erik Ranschaert 5 tips voor een succesvolle AI-implementatie.
1.
Ontwikkel binnen het ziekenhuis één AI-visie
“Steeds meer ziekenhuizen schaffen AI-tools aan voor verschillende doeleinden. Maar voor het beste effect heb je als ziekenhuis een eenduidige visie nodig. Stel bijvoorbeeld een werkgroep samen die zich verdiept in de mogelijkheden en die een standaard implementatieprotocol opstelt. Bij voorkeur zitten hierin mensen van verschillende afdelingen. Dan begin je niet steeds van scratch af aan bij de aanschaf van een nieuwe tool. Alles staat of valt met een goed plan en een goede planning.”
2.
Begin klein: narrow intelligence
“AI in de breedste zin van het woord gaat over computers die denken als mensen. Zo ver zijn we nog lang niet. De software die we nu in de praktijk AI noemen is ‘narrow intelligence’. Het gaat om heel specifieke, eenvoudige taken die door een algoritme worden uitgevoerd. Denk aan het detecteren van bolletjes op de longen. Die bolletjes kunnen tumoren zijn. In het beste geval vergelijkt de software actuele beelden met voorgaande scans van dezelfde persoon. Zo kun je zien of de bolletjes groter of kleiner geworden zijn. Dat is arbeidsintensief werk met een vrij grote kans op fouten. AI kan dit veel sneller en nauwkeuriger. Het is goed om klein te beginnen en te ervaren wat AI kan doen voor je organisatie.”
3.
Kies een AI-tool die een knelpunt oplost
“Er zit nu een algoritme in de pijplijn waarmee we breuken in botten detecteren. Per dag krijgen we in ons ziekenhuis meer dan 100 ‘skeletfoto’s’ met een vraag over fracturen. In een normale situatie worden deze beelden snel door een radioloog bekeken om te zien of het om een fractuur gaat en er gips nodig is. Maar tijdens weekend-, nacht- of avonddiensten beoordeelt de spoedarts de foto. Het is logisch dat je dan weleens een fractuur mist en een patiënt moet nabellen. AI werkt dag en nacht en kijkt direct met de spoedarts mee en zegt: het is een breuk of niet. De software geeft ook aan waar de breuk zit, zodat de spoedarts weet waar hij moet kijken. Op dit moment is deze software heel waardevol voor ons. Er is ook software die hersenscans bekijkt en kan aangeven of er bloed aanwezig is wat kan duiden op een hersenbloeding. Kortom, bekijk waar knelpunten ontstaan en of je zo’n knelpunt kunt aanpakken door een AI-tool te implementeren. Dan ga je het meeste voordeel ondervinden van een toepassing.”
4.
Kweek vertrouwen in AI via een ‘local champion’
“Niet iedere radioloog heeft direct vertrouwen in AI. Dat moet groeien. Maar dat geldt bij alle innovaties. Om AI succesvol in te zetten heb je een ‘local champion’ nodig. Dat is de persoon die weet wat AI kan, doet en kan betekenen voor de afdeling. Het is iemand die kan overtuigen en enthousiasmeren. Het is belangrijk om de hele groep mee te krijgen, want het gaat uiteindelijk ook over geld. AI-tools vergen een flinke investering in tijd (werkuren) én geld. Ik heb wel de ervaring dat zodra radiologen zien wat AI voor ze kan doen, ze enthousiast zijn en vaak zelfs mee helpen met de verdere ontwikkeling van een algoritme.”
5.
Kies voor AI die past in de workflow
“Ik verwacht dat AI tussen nu en vijf jaar in elk ziekenhuis een taak vervult in de praktijk. Dan is het wel essentieel dat zo’n tool in de workflow van de afdeling past. Wij bekijken onze beelden en onderzoeken in ons PACS. De software moet je dus zodanig koppelen dat het voor de radioloog handig is. Zonder op veel knoppen te moeten drukken. Omdat te stroomlijnen moet je de ICT-afdeling aanspreken, maar ook de PACS-manager. Het is geen feestje van radiologie. Je moet met veel mensen communiceren. Overnemen wat een ander ziekenhuis doet is lastig. Wat in het ene ziekenhuis werkt, kan in een ander ziekenhuis wel helemaal niet werken. De eigen workflow is leidend.”
3 korte tips om vaart te maken
- Word lid van de EuSoMII. Wij organiseren webinars en delen inzichten omtrent het gebruik van AI voor radiologie.
- Verdiep je in AI door erover te lezen en te discussiëren met anderen. Radiologen kunnen dat onder andere binnen de sectie Techniek van de NVvR (Nederlandse Vereniging voor Radiologie).
- Vraag naar AI-toepassingen bij collega’s die er meer van weten.