Wout Baller bezoekt al 20 jaar het congres PACS
De wereld van PACS in vogelvlucht: een reis door de jaren heen
Wout Baller is PACS-beheerder in OLVG (voorheen het Onze Lieve Vrouwen Gasthuis). Hij blikt terug op de weg die het PACS de afgelopen 20 jaar heeft afgelegd en kijkt vooruit naar de toekomst van radiologie.
15 jaar terug “Vroeger zaten radiologen achter hun lichtkast met een bandrecorder. De röntgenfoto was een film, ontwikkeld in de donkere kamer. Dat was zo’n 40 jaar geleden. Maar eerlijk gezegd was dat nog steeds de radiologie zoals wij die in het OLVG tot 2006 kenden. De digitalisering is wat dat betreft nog helemaal niet zo oud. Toen wij ermee begonnen, was het dus niet zo dat we slechts een paar computers moesten aanschaffen. De héle afdeling Radiologie moest op de schop. De donkere kamer moest weg en de verlichting aangepast. De eerste versie van onze PACS was gebouwd in het tijdperk dat je nog een 10-megabyte netwerklijntje had. Dat was behoorlijk traag.”
"Alle gebruikers op één lijn brengen blijkt een uitdaging. Dan zie je dus hoe complex dat is bij fusies van ziekenhuizen."
6 jaar terug “In 2015 fuseerden wij met het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis. Zij gebruikten een ander PACS. We hebben toen één nieuwe Epic gebouwd, maar het werkte niet om daar twee verschillende PACS-en aan te koppelen. Er werd gekozen voor het PACS van het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis omdat dit het makkelijkst leek. Het aantal werkplekken is gestegen van 17 naar bijna 50. Het aantal artsen is door de fusie gestegen van 20 naar 50. Al deze gebruikers op één lijn brengen blijkt een uitdaging. Dan zie je dus hoe complex dat is bij fusies van ziekenhuizen.
3 jaar terug “Drie jaar geleden hebben we een nieuw PACS in gebruik genomen. Het probleem van steeds groter wordende ziekenhuizen kwam ook bij ons naar voren. Je krijgt steeds meer verschillende CT- en MRI-scanners. En die twee produceren ook steeds méér beelden en series. De grootste uitdaging van het nieuw PACS, voor radiologen zelfs frustratie, is de manier waarop al die beelden op hun schermen worden getoond. Dat noemen we ook wel ‘hanging’. Deze hangings zijn gebaseerd op de volgorde van maken of de serieomschrijving. Dit laatste blijkt in de praktijk moeilijk vast te leggen in de onderzoeksprotocollen en de scanners. De hoop is daarom gevestigd op AI, zodat een radioloog niet meer afhankelijk is van de seriebeschrijving die een laborant maakt. Tegelijkertijd levert AI natuurlijk ook de nodige uitdagingen op. Hoe ga je dat goed faciliteren?”
"Die standaarden zouden eigenlijk dringend opgelegd moeten worden. Anders gaat het nooit lukken met AI. Je kunt als ziekenhuis niet met veel verschillende AI-leveranciers samenwerken."
Nu “In het OLVG hebben wij nu een AI-pakket op proef van één leverancier waarmee we testen. Dat gebeurt heel netjes en veilig. Zo worden de beelden eerst standaard geanonimiseerd. De informatie krijgen wij geïntegreerd in onze Epic en PACS terug. Toch is alles nog steeds heel gefragmenteerd, in veel verschillende pakketten. Dat kunnen wij als PACS-beheerders bijna niet ondersteunen. En voor de gebruiker is het straks niet meer te doen om al die tools te snappen. Bovendien wil je in de toekomst ook niet tien verschillende pop-ups met meldingen op je scherm krijgen van tien verschillende leveranciers. Er móet dus gestandaardiseerd worden.”
Over 5 jaar “Die standaarden zouden eigenlijk dringend opgelegd moeten worden. Anders gaat het nooit lukken met AI. Je kunt als ziekenhuis niet met veel verschillende AI-leveranciers samenwerken. Daarnaast is het niet alleen gefragmenteerd, het is ook nog eens heel duur. Nederlandse ziekenhuizen zijn daar te klein voor. Een clustering van ziekenhuizen die met dezelfde PACS werken en dezelfde systemen gebruiken zou een oplossing kunnen zijn. Maar dat betekent weer iets voor de autonomie van de radioloog. Toch zie je na een fusie veelal dezelfde problemen ontstaan met PACS-en en de gebruikers op radiologieafdelingen. Standaardisatie is dus de komende jaren ontzettend belangrijk.”
"Kleine ziekenhuizen kunnen AI simpelweg niet betalen, daar heb je schaalgrootte voor nodig. Er is nog een flinke weg te gaan op dit gebied."
Over 15 jaar en verder “Waar het in de toekomst op uitkomt, durf ik niet te zeggen. Fusies hebben op allerlei vlakken consequenties voor ziekenhuizen, maar ik denk dat het op sommige fronten wel nodig is. Kleine ziekenhuizen kunnen AI simpelweg niet betalen, daar heb je schaalgrootte voor nodig. Er is nog een flinke weg te gaan op dit gebied.”